Horrory cieszą się ogromną popularnością wśród wielu kinomaniaków, o czym świadczą doskonałe wyniki w box office. Niektóre produkcje potrafią zarobić setki milionów dolarów, nawet jeśli zostały nakręcone za mikroskopijne pieniądze. Dotyczy to szczególnie horrorów found footage, czyli filmów nakręconych w tak, jakby ich autorami była jedna z występujących postaci. Nie będę ukrywał, że to jeden z moich ulubionych gatunków, więc z ogromną przyjemnością przygotowałem zestawienie 10 najlepszych horrorów found footage. Miłego seansu!
10. Paranormal Activity (2007)
Nie jestem pewien, czy Paranormal Activity zasługuje ma miejsce na niniejszej liście. To nie jest dobry, a raczej dość przeciętny film, przynajmniej na tle innych found footage. A jednak jego twórcy jako jedno z pierwszych pokazali ogromny potencjał, jaki drzemie w tym podgatunku horroru.
Pamiętam, jak po raz pierwszy oglądałem Paranormal Activity z kolegami, w nocy, na niezbyt dużym ekranie komputera. Było to jakoś w podstawówce, a my strasznie się baliśmy. Dzisiaj historia pary nawiedzanej przez złowrogiego ducha nie jest już aż tak straszna, ale wciąż warto ją zobaczyć, choćby po to, żeby zapoznać się z historią gatunku found footage.
9. Wizyta (2015)
M. Night Shyamalan był odkryciem przełomu lat 90. i 00., ale po tamtym okresie strasznie się stoczył. Zresztą jego ostatnie filmy też są denne, a Wizyta (oraz Split) stanowi chwalebny wyjątek.
Młode rodzeństwo wpada w odwiedziny do dziadka i babci, których widzą po raz pierwszy. Starsze małżeństwo przyjmuje ich z serdecznością, ale dziwnie się zachowuje. Stanowi to punkt wyjścia do odkrywania coraz to kolejnych tajemnic, oczywiście w tematyce found footage. Fabuła nie jest przesadnie oryginalna, ale film wciąga i trzyma w napięciu aż do samego końca.
8. Apollo 18 (2011)
Filmy found footage w większości ograniczają się do konwencji „jest koleś z kamerą i kameruje to, co się wokół niego dzieje”. Na szczęście są wyjątki od tego zasady, a jednym z nich jest Apollo 18.
Ten całkiem udany horror opowiada o trzyosobowej załodze ściśle tajnej, tytułowej misji na Księżyc. Udział w niej biorą zwykli astronauci, ale wszystko odbywa się pod auspicjami Departamentu Obrony, który ewidentnie wie więcej, niż chce zdradzić. Cały film rozgrywa się z perspektywy archiwalnych nagrań, stylizowanych na wykonane przez astronautów lub systemy statku kosmicznego. Od strony technicznej jest bardzo dobrze, a twórcy wiarygodnie oddali misję na Księżyc w konwencji found footage. Fabuła Apollo 18 też jest niezła, choć nie zachwyca i nie wychodzi poza standardowe, gatunkowe klisze.
7. Tropiciele mogił (2011)
Tropiciele mogił to nie jest wybitny found footage. Film opowiada o ekipie telewizyjnej, która kręci dokument o opuszczonym szpitalu psychiatrycznym. Szybko okazuje się, że budynek nie tylko jest nawiedzony, ale także zakrzywia czasoprzestrzeń, przez co nie można z niego wyjść.
Można powiedzieć, że Tropiciele mogił stanowią wzór przeciętnego found footage. Dobra, choć niewybitna realizacja? Jest. Banalna fabuła? Jest. Gatunkowa klisza za kliszą? Jest. A jednak film ogląda się dobrze, a końcówka jest na tyle ciekawa, że pozostawia niedosyt. Polecam od razu wyposażyć się w drugą część serii i obejrzeć je w pakiecie.
6. Cel (2008)
Zdecydowana większość z was zanudzi się na śmierć, oglądając Cel. To specyficzny found footage, nakręcony przez jednego z ojców gatunku – Daniela Myricka. Moim zdaniem to jeden z najlepszych filmów w tej konwencji, jakie kiedykolwiek powstały, ale nie mogłem umieścić go wyżej. Dlaczego? Choć nominalnie jest to horror, to tak naprawdę film nie jest ani trochę straszny.
Cel opowiada o grupie amerykańskich komandosów, którzy zostali wysłani z tajną misją na środek amerykańskiej pustyni. Natrafiają na tajemnicze, kolorowe światła, nazywane Vimanas. Film na niesamowity, mistyczny klimat, a elementy paranormalne zostały w niego wplecione wyjątkowo wiarygodnie. To jeden z moich ulubionych horrorów found footage.
5. The Blair Witch Project (1999)
The Blair Witch Project z 1999 roku nie jest ani pierwszym, ani najlepszym, ani najstraszniejszym horrorem found footage. A jednak zasługuje na miejsce na tej liście, nie tylko ze względu na kulturowy i komercyjny fenomen, jakim stał się ten film.
Przygody trójki studentów, którzy wybierają się do lasu, żeby nakręcić film dokumentalny i znaleźć tytułową wiedźmę, nie są zbyt inteligentnie napisane. A jednak The Blair Witch Project ma ogromną siłę oddziaływania na widza. To zasługa świetnej realizacji, oczywiście jak na mikroskopijny budżet, a także niepowtarzalnego klimatu. Wiejska północ USA, przepastne lasy i prastare zło, które czeka na nieuważnych… Polecam zobaczyć The Blair Witch Project, bo to prawdziwy klasyk!
4. Tajemnica Instytutu Atticus (2015)
Mam wielki sentyment do tego filmu. Nawet nie wiem dlaczego, bo Tajemnicę Instytutu Atticus widziałem właściwie tylko jeden raz. Mimo to zrobiła na mnie na tyle duże wrażenie, że zasłużyła na czwarte miejsce na tej liście. Dlaczego?
Film opowiada o tytułowej organizacji, która prowadzi badania nad zjawiskami paranormalnymi. Większość z nich okazuje się być oszustwem lub zjawiskami naturalnymi, ale wszystko zmienia się, gdy do instytutu trafia kobieta wykazująca symptomy opętania przez zło. Tajemnica Instytutu Atticus ma niesamowity klimat, nie tylko ze względu na realizację, ale też przez kreatywne podejście do gatunkowych schematów. Serdecznie polecam!
3. Opętana (2014)
Zdecydowana większość horrorów found footage jest oparta na tych samych kliszach. Opętana nie jest wyjątkiem, ale twórcy do maksimum wykorzystali wszystko, co kino grozy ma do zaoferowania.
Film opowiada o ekipie dokumentalistów, którzy kręcą dokument o chorobie Alzheimera. Szybko okazuje się jednak, że z główną bohaterką produkcji, przemiłą staruszką, jest coś nie tak. Opętana wyróżnia się świetną grą aktorki wcielającej się w tytułową postać, a także świetną realizacją. Nawet zakończenie jest niezłe, co w horrorach zdarza się raczej rzadko.
![[REC] - plakat](https://500filmow.pl/wp-content/uploads/2024/02/rec-plakat-683x1024.jpg)
2. [REC] (2007)
[REC] to jeden ze starszych, a zarazem najlepszych horrorów found footage. Opowiada o dziennikarce oraz kamerzyście, którzy kręcą dokument o strażakach. Gdy dostają wezwanie do domu, okazuje się, że wewnątrz są zombie. Budynek szybko zostaje odizolowany od świata zewnętrznego.
Film wyróżnia się nie tylko doskonałą realizacją, ale też nietypowym podejściem do tematu zombie. Choć twórcy sięgają do oczywistych dla tego gatunku klisz, to przyznam się, że nie spodziewałem się kierunku, w którym potoczy się fabuła. [REC] to jeden z najlepiej nakręconych horrorów found footage, a od strony technicznej na szczególne docenienie zasługuje gra światłem.
1. Jako w piekle, tak i na Ziemi (2014)
W 2014 roku bracia Dowdle nakręcili najlepszy horror found footage, jaki kiedykolwiek widziałem – a widziałem ich już dziesiątki. Jako w piekle, tak i na Ziemi nie spodobało się szerokiej publiczności, co widać po średniej ocen na Filmwebie. A jednak stoję na stanowisku, że to najlepszy, a już na pewno najstraszniejszy przedstawiciel gatunku.
Grupa archeologów wybiera się do paryskich katakumb, żeby znaleźć kamień filozoficzny. Okazuje się, że pod francuską metropolią jest coś więcej, niż tylko tunele i kości…
Jako w piekle, tak i na Ziemi wyróżnia się wzorową realizacją, świetnym zakończeniem oraz atmosferą. To właśnie klimat jest największą zaletą dzieła braci Dowdle. Żeby go docenić, warto rozsiąść się w fotelu, wyłączyć światło, założyć słuchawki i udać się w podróż do podziemi Paryża.
To wszystko! Dotarliście na koniec zestawienia 10 najlepszych horrorów found footage. Choć ten gatunek niejako zanika w ostatnich latach, to wciąż co roku powstaje co najmniej kilkanaście wartych uwagi produkcji nakręconych w tej konwencji. Miejmy nadzieję, że już wkrótce na liście znajdą się nowe tytuły!
Doświadczony copywriter i dziennikarz, który pisał m.in. dla Wirtualnej Polski, Gier Online oraz Queer.pl. Obronił filmoznawczy licencjat, a obecnie kończy studia magisterskie na kierunku artes liberales na Uniwersytecie Warszawskim. Prowadzi serwis 500 Filmów od 2018 roku.